Żylaki kończyn dolnych to obrzęknięte, powiększone i poszerzone żyły, których przebieg widoczny jest tuż pod skórą. Są to niebiesko-fioletowe poskręcane uwypuklenia, które występują głównie na stopach i łydkach. [1] Czy ćwiczenia mogą zredukować objawy związane z obecnością żylaków?
Aktywność fizyczna a powstawanie żylaków
W mechanizmie powstawania żylaków kończyn dolnych duże znaczenie ma zastój krwi w łydkach spowodowany długotrwałym przebywaniem w pozycji wymuszonej siedzącej lub stojącej. Taka statyczna postawa sprawia, że pompa mięśniowa nóg przepychająca krew żylną w kierunku serca nie jest uruchamiana odpowiednio często. Zastój krwi w naczyniach stopniowo je osłabia. Dochodzi do poszerzenia ścian żył i ich żylakowej przemiany.
Z przedstawionego powyżej mechanizmu powstawania żylaków wynika, że aktywność fizyczna może pomóc w walce z żylakami.
Ćwiczenia na żylaki nóg
Istotne jest zaznaczenie, że ćwiczenia fizyczne nie wyleczą żylaków nóg. Raz powstałe zmiany w strukturze i funkcjonowaniu naczyń są trwałe. Aktywność fizyczna nie pozostaje bez znaczenia, bo może złagodzić nasilenie objawów i zmniejszyć ryzyko dalszego postępu choroby.
Ćwiczenia są zalecane na każdym etapie choroby. Oto kilka propozycji ruchów, które możesz wykonywać niezależnie od zaawansowania choroby żylakowej:
- maszerowanie w miejscu;
- stawanie na przemian na palcach i na piętach;
- krążenia stopami;
- rowerek w leżeniu na plecach;
- nożyce w leżeniu na plecach.
Ćwiczenia najlepiej wykonywać codziennie, np. każde po 10-15 razy w 2-3 seriach. Lepsze efekty osiągniesz, stosując taką gimnastykę regularnie kilka razy ciągu dnia niż raz przez godzinę.
Do sportów, które możesz uprawiać i które w bezpieczny sposób usprawniają krążenie krwi w nogach, zaliczamy ćwiczenia na orbitreku, jazdę na rowerze, nordic walking, pływanie i taniec. Możesz je dołączyć do codziennej rutyny.
Kiedy zachować ostrożność?
Forsowne ćwiczenia są przeciwwskazane u osób, które mają bardzo duże żylaki często ulegające zapaleniu. Ostrożność należy zachować też przy nasilonych obrzękach i bólach nóg – nawet najmniejsza aktywność fizyczna może doprowadzić do drobnych kontuzji i nasilenia tych problemów. Przed podjęciem regularnych ćwiczeń porozmawiaj z lekarzem lub fizjoterapeutą, żeby upewnić się, jaki rodzaj ruchu będzie dla Ciebie skuteczny i bezpieczny.
Walka z żylakami – nie tylko ćwiczenia
W postępowaniu z chorobą żylakową najskuteczniej jest stosować kilka metod, które mogą zmniejszać uciążliwe dolegliwości i zapobiegać postępowi choroby:
- zrzuć zbędne kilogramy;
- zadbaj o zdrową i dobrze zbilansowaną dietę bogatą w błonnik i białko;
- noś wygodne obuwie i ubrania – zrezygnuj z ciasnych spodni, skarpet i butów na obcasie;
- unikaj saun i gorących kąpieli, a w cieple dni przebywaj w klimatyzowanych pomieszczeniach;
- stosuj kompresjoterapię – o wskazania pytaj swojego lekarza rodzinnego; [2]
- stosuj żel na żylaki z heparyną, która ma działanie przeciwzakrzepowe, przeciwobrzękowe i przeciwzapalne, co może pomóc przy objawach niewydolności żylnej. [3]
Podejście do pacjenta z żylakami powinno być całościowe i obejmować środki farmakologiczne oraz środki wspomagające i zapobiegawcze – w tym aktywność fizyczną. Regularne ćwiczenia odgrywają ważną rolę dla zdrowia nóg. Warto o nie zadbać już dziś.
Bibliografia
[1] J. Raetz, M. Wilson, i K. Collins, „Varicose Veins: Diagnosis and Treatment”, afp, t. 99, nr 11, s. 682–688, cze. 2019. [2] A. Sangita, M. Kodi S, M. Akoijam, A. Sangita, M. Malar, i K. Aathi, „Prevention of Varicose Veins Prevention of Varicose Veins”, wrz. 2018. [3] M. Dudek-Makuch i E. Studzińska-Sroka, „Horse chestnut – efficacy and safety in chronic venous insufficiency: an overview”, Rev. Bras. Farmacogn., t. 25, nr 5, s. 533–541, paź. 2015, doi: 10.1016/j.bjp.2015.05.009.
